Tersiyer ya da bilimsel adıyla Tarsiidae, Güneydoğu Asya’nın ormanlık adalarında yaşayan küçük, gece faal bir primat familyasıdır. “Cadı makigiller” olarak da bilinen bu canlılar, büyüleyici görünüşleri ve sıra dışı davranışları ile dikkat çeker. Doğada nadir bulunan bu tür, bazı bölgelerde evcil hayvan olarak da beslenmektedir.
Tersiyer Nedir?
Tersiyer, primatlar takımının Haplorhini alt takımı içerisinde yer alan, küçük boyutlu, iri gözlü ve uzun bacaklı bir memelidir. Gövde uzunlukları 9 ila 16 cm arasında değişirken, kuyrukları 13 ila 28 cm arasında olup gövdelerinin yaklaşık iki katına ulaşabilir. Ağırlıkları ise 60 ila 160 gram arasındadır. Postları kısa, yumuşak ve çoğunlukla gri, gri-kahverengi veya kızıl tonlarında olabilir. En dikkat çekici özelliklerinden biri, gözlerinin vücutlarına oranla olağanüstü büyük olmasıdır. Hatta gözleri beyinlerinden bile büyüktür.
Tersiyer Nerede Yaşar?
Bu hayvanlar sadece Güneydoğu Asya’nın bazı adalarında görülür. Özellikle Sumatra, Borneo, Filipinler ve Sulavezi gibi adalarda yaşamaktadır. Yaşam alanları oldukça çeşitlidir. Onlara yağmur ormanlarında, mangrov ormanlarında, bataklık bölgelerde ve bambu çalılıklarında rastlanabilir. Bazı türler 1500 metreye kadar yükseklikte yaşarken, Cüce Uzun Bacaklı Maki sadece 1800-2200 metre aralığında görülür.
Tersiyer Ne Yer?
Tersiyerler, maymunlar arasında tamamen etobur olan tek familyadır. Beslenme alışkanlıkları büyük ölçüde böcek ve küçük omurgalılar üzerinedir. Kelebekler, karıncalar, örümcekler, yengeçler, termitler, hatta küçük kuşlar ve yılanlar da avları arasındadır. Uzun parmakları ve hızlı sıçrayış yetenekleri sayesinde avlarını etkili şekilde yakalayabilirler. Avlarını genellikle bir dala çıkarak başından başlayarak yerler.
Tersiyer Hangi Ailede Yer Alır?
Bilimsel sınıflandırmada Tarsiiformes infra takımında, Tarsiidae familyasında yer alırlar. Bu familya; Carlito, Tarsius ve Cephalopachus olmak üzere üç cinsi içerir. Tip cins olan Tarsius, bu familyanın en bilinen türlerini temsil eder. Bilimsel olarak ilk defa 1825 yılında Gray tarafından sınıflandırılmıştır.
Tersiyer Nasıl Yaşar?
Gece faal olan tersiyerler, gündüzleri sık bitki örtüsünde saklanır. Gece boyunca 2 metreden fazla yükseğe çıkmadan av ararlar. Uzun bacakları sayesinde 5 metreye kadar sıçrayabilirler. Filipin ve Sunda türleri genellikle yalnız yaşarken, Sulavezi türleri aile grupları (4-8 birey) hâlinde yaşar. Dallar arasında hızlı hareket edebilme yetenekleri, onların hayatta kalmasında büyük rol oynar.
Tersiyer Üremesi ve Ömrü
Gebelik süresi yaklaşık 180-190 gün olup, bu küçük memeliler için oldukça uzundur. Tek bir yavru doğururlar. Yavru doğduğunda %33 oranında gelişmiş halde olur; vücudu kıllarla kaplı ve gözleri açık doğar. Anne, yavrusunu genellikle ağzında taşır ve yiyecek ararken dallar arasında kısa süreliğine bırakır. Sulavezi türü anneler, yavrusunu bir gecede 10-12 defa farklı yerlere taşır. Emzirme süresi yaklaşık 80 gündür. Tersiyerler doğada ne kadar yaşar bilinmese de, evcil bireyler 16 yaşına kadar yaşayabilir.
Tersiyer İnsana Zarar Verir mi?
Tersiyerler, insanlara karşı agresif davranışlar göster
