2 Temmuz 1993’te Sivas’ta Madımak Oteli’nde yaşanan katliamın üzerinden tam 32 yıl geçti. O gün konakladıkları otelde radikal gruplarca yakılan 33 yazar, şair, düşünür ve sanatçının yanı sıra 4 kişi daha hayatını kaybetti. Türkiye'nin en acı olaylarından biri olarak tarihe geçen bu saldırı, hâlâ toplumsal hafızada canlılığını koruyor.
Madımak Katliamı: O Gecede Neler Yaşandı?
2 Temmuz 1993 Cuma günü, Pir Sultan Abdal Şenlikleri için Sivas’ta bulunan çoğunluğu Alevi ve sol görüşlü 51 kişilik bir grup Madımak Oteli’nde konaklıyordu. Aralarında Aziz Nesin, Metin Altıok, Hasret Gültekin, Asım Bezirci, Nesimi Çimen gibi tanınmış isimler de vardı.
Cuma namazı sonrası başlayan yürüyüşle toplanan kalabalığın sayısı akşam saatlerinde 15 bine ulaştı. “Sivas laiklere mezar olacak” sloganlarıyla yürüyen grup otelin kapılarını taşladı, aracı yaktı ve son olarak oteli ateşe verdi.
Yangın ve Kayıplar
Yangında içeride sıkışanlar ya alevlerden ya dumandan boğularak hayatını kaybetti. Dışarı çıkmaya çalışan bazı kişilerin linç edilme ihtimali nedeniyle içeride kalmak zorunda kaldığı belirtiliyor. İtfaiye geç ulaşmış, resmi müdahale yetersiz kalmıştır. Sonuçta, 33 aydın, 2 otel görevlisi ve 2 gösterici yaşamını yitirdi; toplam can kaybı 37 oldu.
Adalet Arayışı: Yargı Süreci ve Cezalar
Olaydan sonra 190 kişi gözaltına alındı; 66’sı serbest bırakıldı. Devlet Güvenlik Mahkemesi’nde görülen davada 22 sanık 15’er yıl, 3 sanık 10’ar yıl, 54 sanık 3’er yıl, 6 sanık 2 yıl hapse mahkûm edildi; 37 kişi beraat etti.
Yargıtay’ın kararı bozmasıyla dava yeniden görüldü. 1998’de 33 sanığa idam, 14 sanığa ise 15 yıla kadar hapis cezası verildi. Ancak idam cezaları usul eksiklikleri nedeniyle iptal edilince, 2002’de sanıklar müebbet hapse çarptırıldı.
Firari Sanıklar ve Zaman Aşımı
Bozulan kararla birlikte 8 sanık firar etti, bunların içinde **Cafer Erçakmak** da bulunuyor. 2011’de kalp kriziyle öldüğü açıklanan Erçakmak’ın DNA analiziyle mezarı doğrulandı.
2014’te dava zaman aşımına uğradı çünkü mahkeme suçu insanlık suçu olarak görmedi. Bu karar toplumsal tepkilere yol açtı. Dönemin başbakanı, “Müebbet cezalar halen içeri de, zaman aşımı sınırlı sayıda” diyerek süreci değerlendirdi.
Madımak Oteli’nin Dönüşümü
Katliam sonrası otelin altındaki kebapçı uzun süre büyük tepki çekti. 2010’da yapılan kamulaştırmayla kebapçı kapatıldı. 2011’den itibaren bina **Sivas Bilim ve Kültür Merkezi** olarak kullanılmaktadır. Ancak “Madımak Müzesi” olması yönündeki talepler halen sürmektedir.
32 Yıl Sonra Anmalar ve Hafıza
Bugün Türkiye’nin birçok ilinde ve Sivas’ta anmalar yapıldı. Sosyal medya ve meydanlarda "#Unutmadık" sloganları yankılandı. Sivil toplum kuruluşları, siyasi partiler ve Alevi dernekleri “insanlık suçlarında zaman aşımının kaldırılması” çağrısını yineledi.
Hayatını Kaybeden 33 Aydın ve Sanatçı
Danışma grubunda yer alan sanatçılar arasında üzere:
- Hasret Gültekin (22) – Sanatçı
- Metin Altıok (53) – Şair, felsefeci
- Asım Bezirci (66) – Yazar, eleştirmen
- Behçet Aysan (44) – Şair
- Nesimi Çimen (62) – Halk ozanı
- Carina Cuanna Thuijs (23) – Hollandalı akademisyen
- Koray Kaya (12), Menekşe Kaya (15) – Çocuk kurbanlar
- …
Sonuç olarak, Sivas Katliamı'nın 32. yıldönümünde, sadece bir toplumsal travma değil, adalet arayışının da önem kazanmış bir dönemeçteyiz. Bu olay, toplumsal barış ve vicdani sorumluluk gerekliliğini yeniden gündeme getiriyor.
